İster 25 yaşında olsun, isterse 35, kısa yahut uzun vadede her çiftin hayali sağlıklı bir ya da birden fazla çocuk sahibi olmaktır. Birtakım çiftler evliliklerinin birinci yıllarında çocuk sahibi olmak ile ilgili plan yapmayı çok erken buldukları için; çocuk istemlerini evliliklerinin ilerleyen periyotlarına taşırlar. Kimileri ise evliliklerinin birinci yılını doldurduklarında bebeklerini kucaklarına alırlar. Bir bebek sahibi olmayı daha ileriki yıllara erteleyen çiftler, kimi vakit kimi muhtemel sıhhat meselelerinden kaynaklı olarak bu isteklerini elde etmekte zorlanırlar. Bu türlü olunca da çiftler için epey güç ve gerilimli bir süreç başlar. Çünkü doğal yolla bebek sahibi olamamak demek çok sayıda tabip muayenesinden geçmek, pek çok analiz yaptırmak, birtakım tedavi metotlarını uyguladığı halde gebelik elde edememek manasına gelebilir. Fakat işte bu tip durumlar için günümüzde artık tüp bebek tedavisi bulunmaktadır. Tüp bebek tedavisi, günümüzde doğal yolla bebek sahibi olamayan çiftler için çok önemli ve kıymetli bir umut ışığı olmuştur.

Günümüzün çağdaş toplumlarında artık doğal yolla bebek sahibi olabilmek çok da olağan, sıradan bir durum değil aslında. Çünkü üreme çağında olan çiftlerden yaklaşık % 15’i günümüzde doğal yolla bebek sahibi olamıyor. Bu çiftlerden kimileri yumurtlama tedavisi, aşılama üzere üreme tedavileriyle gebelik elde edebiliyorken, pek birden fazla için de tek deva ve en başarılı prosedür olarak tüp bebek tedavisi kelam konusu oluyor.

Günümüz şartlarında çağdaş tıp, çocuk sahibi olmak isteyenler için pek çok fırsat sunmaktadır. Tüp bebek tedavisi de bu tarafta uygulanan ve en başarılı sonuçlar elde edilen yardımcı üreme metodudur. Bayan üreme hücreleri olan yumurtaların ve erkek üreme hücreleri olan spermlerin beden dışında, laboratuvar ortamında bir ortaya getirilerek döllenmenin elde edilmesini sağlayan tedavi süreci olan bu prosedür bebek sahibi olmak isteyen çiftlerin hayallerini gerçekleştiriyor.

Tüp bebek nedir?

Tüm dünyada ortalama 40 yıldır, doğal yolla bebek sahibi olamayan çiftlere tüp bebek tedavisi uygulanmakta ve bu formda gebelik elde etmek mümkün olabilmektedir. Tüp bebek; bayandan, erkekten ya da her ikisinden kaynaklanan sebep yahut sebeplerden ötürü doğal yolla bebek sahibi olamayan çiftler için bir umut ışığı olmuştur.

Şöyle ki; bir tane ya da birçok tane üreme hücresine sahip olan, yani hali hazırda üreme çağında olan çiftlerin doğal yolla değil de, laboratuvar ortamında döllenme ile gebelik elde edilebilmesi süreci tüp bebek olarak isimlendirilmektedir.

Anne ve baba adayının var olan kendi üreme hücreleri kullanılarak uzman şahıslar eşliğinde, laboratuvarda döllenme gerçekleştirilir ve bu döllenmiş yumurtadan oluşan embriyo, tekrar tıbbi süreçlerle anne adayının rahmine yerleştirilir ve denetimli bir halde gebelik gerçekleştirilir. Aslında tüp bebek tedavisi ile, doğal yolla gebelikte tüplerin misyon aldığı süreç ekarte edilmiş olur, bu doğal süreç uzmanlar denetiminde gerçekleşir.

Tüp bebek tedavisi nasıl yapılır?

Tüp bebek tedavisi için öncelikle çiftlerin muhakkak bir mühlet boyunca doğal yolla gebeliği uygun koşullarda denemiş olmaları istenmektedir. Yaşı 35’ten küçük olanların yaklaşık 1 yıl, yaşı 35’in üzerinde olanların ise ortalama 6 ay boyunca tertipli aralıklarla müdafaasız cinsel bağlantı yaşamış olmaları ve buna karşın gebelik elde edememeleri durumunda tüp bebek tedavisi denemesinden bahsetmek önerilmektedir. Burada kast edilen “düzenli cinsel ilişki” haftada 2 – 3 defa ya da 2 günde bir muhafazasız cinsel bağdır. Çünkü haftada bir sefer üzere seyrek ya da her gün üzere çok sık cinsel bağ durumunda gebelik elde edebilmek daha sıkıntı olabilmektedir. Zira çok seyrek olduğunda bayanın yumurtlama vaktini kaçırmak kelam konusu olabileceği üzere, çok sık bağlantıda de baba adayının menisinde kâfi sayıda ve kalitede sperm birikebilmesi mümkün olmayabilir. İşte burada belirtilen sıklıkta müdafaasız cinsel münasebete karşın doğal yolla gebelik elde edilemediğinde doktora başvurulması ile üremeye yardımcı tedavi prosedürlerinden en uygun olanı seçilmektedir. Çoklukla yumurtalama tedavisi, aşılama uygulamaları üzere daha ön şart uygulamaların akabinde gebeliğin gerçekleşme mümkünlüğünün çok yüksek olduğu tüp bebek tedavisine geçilir.

İkili yapılan ayrıntılı inceleme ve testlerin sonucunda tüp bebek tedavisine karar verildiğinde bayanın yumurtalık rezervi kıymetlendirilir ve gerekiyorsa yumurta sayısını artırıcı, yumurtlamayı kolaylaştırıcı birtakım ilaçlar kullanması sağlanır. Bu biçimde yumurta geliştirilir ve bu gelişim sık aralıklarla denetim edilerek takip edilir. Bayandan laboratuvar ortamında alınan yumurta hücreleri, beden içindeki şartlara en yakın özellikte aygıtlar ve büyüme sıvıları içinde toplanır ve döllenmeye kadar burada tutulur. Birebir gün baba adayından da sperm örneği alınır ve döllenmeye hazır hale getirilir. Şayet ikili klasik tüp bebek tekniği uygulanacaksa sperm ve yumurta hücresi tıpkı ortama alınır ve tıpkı doğal yolla gebelikte olduğu üzere sperm hücresi yumurtaya ulaşır ve onu döller. Fakat mikroenjeksiyon sistemi kullanılacaksa uzmanlar tarafından seçilmiş en kaliteli sperm hücresi, mikrokanüller kullanılarak yumurta hücresinin içine enjekte edilir.

Üstte anlatıldığı üzere döllenmiş yumurta rahim ortamına en emsal halde oluşturulmuş özel aygıtlar içine alınır. Bu halde oluşan embriyoların gelişimi de her gün takip edilir. Bu biçimde en kaliteli embriyo seçilir ve uygun olan devirde anne adayının rahmine transfer edilir. Embriyonun transfer edildiği günden sonraki 12. günde ise kanda gebelik testi yapılarak gebeliğin gerçekleşip gerçekleşmediği öğrenilir.

Ne vakit tüp bebek tedavisine başvurmak gerekir?

Gebelik elde edebilmek isteyen herkes, muhafazasız cinsel münasebete girdiği birinci ay bunu gerçekleştirmiş olmayı hayal eder. Fakat aslında durum hiç de o denli değildir. Gebeliğin gerçekleşmesi pek çok farklı faktörün her birinin olumlu seyretmesi ile mümkün olmaktadır. Şöyle ki; 30 yaşında, sağlıklı bir formda yumurtlayan bir bayanın eşinin de sperm sayısı ve kalitesinin istenen seviyede olduğu var sayıldığında müdafaasız cinsel münasebete giriyorsa her ay gebe kalabilme mümkünlüğü ortalama % 20 – 25’tir. Bir de bayanın yaşı 35’in altında ise bu mümkünlük her yıl, hatta her ay süratle azalmaktadır. Yani aslında toplumda yanlış bilindiği üzere birkaç sefer muhafazasız cinsel bağlantıya girdiği halde hamile kalamayanlar kısır olmayabilir.

Bir üremeye yardımcı tedavi formülüne başvurmak içinse en doğrusu gereğince sık ve gereğince nizamlı olarak müdafaasız cinsel ilgiye girmiş olmak gerekir. Bu bağlamda genel geçerli olan uzman görüşü; 35 yaşın altındaki bayanların 1 yıl müddet ile 35 yaşın üzerindekilerinse 6 ay mühlet ile tertipli olarak müdafaasız cinsel alakaya girmelerine karşın gebelik elde edememelerinin gerektiği formundadır.

Burada kast edilen nizamlı alaka; her gün değil, haftada 1 değil, 2 ya da 3 günde bir muhafazasız cinsel alakadır. Çünkü her gün ilgiye girmek erkeğin menisinde gereğince kaliteli sperm birikmesine engelken, haftada 1 üzere nadiren bağa girmek de gebelik talihini düşürmektedir. Çünkü gebelik elde edebilmekte kıymetli olan bayanın yumurtlama devrini denk getirebilmektir.

Tüm bu üstte anlatılanlar ışığında üreme çağındaki bir çiftin doğal yolla gebelik elde edemediğini düşünmesi ve kısırlıktan kuşku etmesi için en az 6 ay mühlet ile tertipli olarak müdafaasız cinsel ilgi yaşaması gerekiyor. Başarılı olamama durumunda ise katiyetle fazla vakit kaybetmeden doktora başvurmak gerekir. Çünkü vakit geçtikçe, yaş ilerledikçe bayanlarda doğurganlık yeteneği süratle azalıyor.

Kısırlık oranları erkek ve bayanda farklı mı?

Ekseriyetle toplumda kısırlık ya da bebek sahibi olamama konusunda bayan faktörünün daha yüklü olduğuna dair bir görüş hükümrandır. Ancak bilimsel datalara göre kısırlık % 40 erkekten, % 40 bayandan, % 20 ise her ikisinden de kaynaklanmaktadır. Yani gebelik sürecinin sağlıklı olarak ilerlemesi bayan kadar erkek faktörüne de bağlıdır. Bununla birlikte bayanın yaşı ilerledikçe yumurta sayısı azaldığından üreme yeteneğinin süratle düştüğü, erkeğin üreme yeteneğinin ise bayana oranla yaşa ve ilerleyen yıllara karşı daha dirençli olduğu biçiminde de bir gerçek var.

Kısırlık sorunu bayandan, erkekten ya da her ikisinden de kaynaklanıyor olsa da günümüzde tüp bebek tedavisinde sağlanan ilerlemeler sayesinde gebelik elde edebilme oranları hayli yüksektir. Doğal yolla gebelik elde edilemediğinde uygulanan tedavi sürecinin vakit zaman zorlukları olabilir. Lakin bu zorluklar hastaların gözünü korkutmamalı, gerilim altına sokmamalıdır. Zira bu yol ile hamile kalma sürecinde hastanın morali yüksek olması tedavinin muvaffakiyetini zannedilenden daha fazla yükseltebilmektedir.

Dünyada ve ülkemizde birinci tüp bebek

Çağdaş tüp bebek tedavisinin kurucusu, Bob Edwars’tır ve tedavi sonucu doğan birinci bebek olan Louise Brown, 1978 yılında İngiltere’de dünyaya gelmiştir. Çalışmalara başlandığı 1971 yılından itibaren tüp bebek ile ilgili olarak yapılan tüm uygulamalar günümüzde uygulanan tekniğin temelini oluşturmakta, her geçen gün yenilikler eklenerek muvaffakiyet oranı arttırılmaktadır. Dünyada tüp bebek ile ilgili gelişmeler süratle devam ederken, ülkemiz de tüp bebek konusundaki çalışmalara kayıtsız kalmayarak ilerleyen t prosedürleri uygulamaya başladı. Bunun bir sonucu olarak da 1989 yılında Ege Üniversitesi’nde birinci tüp bebek doğumu gerçekleşti. Günümüzde ise yalnızca ülkemizdeki hastalar değil, dünyanın dört bir yanından bebek sahibi olmak isteyen çiftler ülkemizde tedavi görmektedir. Zira ülkemizdeki merkezler ve uzmanlar tüp bebek tedavisi ile ilgili her bir yeniliği, gelişmeyi muvaffakiyetle uygulayarak sağlıklı bir gebelik ve canlı bir doğum elde edebilme muvaffakiyetlerini artırmaktalar.

Kaynak: www.bulenttiras.com