İş hayatında tükenmişlik sendromu

İşiniz sabrınızı çeşitli biçimlerde test edebilir. Çalışma ortamınızı her vakit denetim edemezsiniz, lakin makul beşerlerle yapılan uzun vazifeler sizi fizikî ve zihinsel olarak yorabilir. Bir tükenmişliğin eşiğindeymiş üzere hissetmek, olağan günlük gerilimlerden başkadır. İş hayatında tükenmişlik, iş geriliminin hayatınızı nasıl etkilediği ile ilgilidir.

İş hayatında tükenmişlik sendromunun işaretleri:

İş/yaşam istikrarı yoktur

Büyük paralar ödenirse, kimi patronlar tüm vaktinizi ve dikkatinizi isteme hakları olduğunu ve şikayet etmemeniz gerektiğini düşünüyor. Pozisyonunuz yahut ne kadar kazandığınızdan bağımsız olarak, bir işin hayatınızın her tarafını denetim etmesine müsaade vermemelisiniz. Günün her saatinde çalışmak maaşınıza yarar sağlayabilir, fakat akıl sıhhatinize yardımcı olacak hiçbir şey yapmaz. Sizin için kıymetli olan her şeyi art plana atmak tükenmişliğin işaretçisidir.

Ofiste ortada bir ağır geçen hafta olağandır. Lakin işiniz sizi yorgun ve gerilimli bir hale getirirse ve ailenizle en son ne vakit yemek yediğinizi yahut ağır geçmeyen olağan bir iş günü hatırlayamıyorsanız, tükenmişliği önlemek için en kısa vakitte değişiklik yapmak isteyebilirsiniz.

Hudut bozucu bir karmaşa içindesiniz

Şayet iş hayatında tükenmişlik sendromunun eşiğinde iseniz, bu mutsuzluk ferdî hayatınıza girebilir. İş arkadaşlarınızla geçinemeyebilirsiniz ve ofis dışında da geçimsiz bir insan olma tehlikesiyle karşı karşıya olabilirsiniz. Bu sizi arkadaşlarınız ve ailenizle olumsuz münasebetlere sokabilir. Unutmayın, hiçbir iş şahsî ilişkilerininizi tehlikeye atmaya değmez.

İşinizle ilgili her şey sizi rahatsız etmeye başlar

İş konusunda heyecanlı olduğunuzda ve makûs günler az çok uzaktaysa, her güne coşkulu bir halla başlayabilirsiniz. İyimserliğiniz parlıyor ve dünyayı ele geçirmeye hazırsınız. Ama tükenmişliğe yöneliyorsanız toplantılara, takım çalışmasına ve işe dair her şeye ilginizi kaybedebilirsiniz. Katkılarınızın takdir edilmediğini ve mevcut işinizde hapsedildiğiniz hissine kapılabilirsiniz.

Yemek yer, uyur ve hayal kurarsınız

Yeterli gerilim (kısa süreli) ve berbat gerilim (uzun süreli) birbirlerinden çok farklı kavramlardır. Güzel gerilim, daha uygun performans göstermenize ve beyin gücünü artırmanıza yardımcı olan kimyasallar salgılarken, berbat gerilim, tükenmişlikten sorumlu gerilim, sizi sıhhat sorunları için risk altına sokar. Sağlığınızdaki değişikliklere dikkat etmeniz kıymetlidir, zira bunlar tükenmişliğe yöneldiğinizin bir işareti olabilir. İş hakkında düşünerek uyanırsanız, iş hakkında düşünerek uyursanız ve işle ilgili problemleri başınızda daima kurarsanız, zihniniz asla dinlenemez. Her vakit çalışma modunda üzere bir pay kapılırsınız. Farkında olsanız da olmasanız da, bu sıhhatinize ziyan verebilir.

Tükenmişlik sendromundan kurtulma

Çok çalıştığınızda ve bunalmış olduğunuzda, öğlen yemeğini atlayabilir, idman yapmayı bırakabilir ve geceleri yalnızca birkaç saat uyuyabilirsiniz. Bu tempoda yaşamak sağlıklı değildir ve er ya da geç erken tükenmişliğe neden olabilir. Sıhhatinizin denetimini elinize alın. Gün boyunca neler olup bittiğinden bağımsız olarak, öğlen yemeği molası verdiğinizden ve sağlıklı atıştırmalıklar yediğinizden emin olun. Kafein ve şekeri sınırlayın, bunlar sizi sinirlendirebilir ve kaygınızı artırabilir. Kan şekerinizi düzenleyen ve sizi sakin tutan sağlıklı yağlar ve proteinleri beslenmenize ekleyin.

Haftada en az 150 dakika fizikî aktivite yapmayı planlayın. Ve en kıymetlisi, iş hayatının sizi gece uykusundan yoksun bırakmasına müsaade vermeyin. Bu kolay değişiklikleri yapın, daha yeterli hissetmeye başlayacaksınız.

Hayatınızı dayanılmaz kılan iş gerilimlerini tanımlayın. Robot değilsin ve insanüstü üzere davranmak sıhhatini yavaşça bozabilir. Bir müddettir bunalmış ve telaşlı hissediyorsanız, sorunun mucizevi halde ortadan kalkmasını beklemeyin. İşvereninizle konuşmayı deneyin. Fazla mesai yapıyorsanız yahut iş tarifinizin dışında çalışıyorsanız, olağan programa geri dönün.

İşvereniniz daha fazla çalışmanızı isteyebilir. Doğal olarak, düzgün bir izlenim bırakmak istersiniz, fakat şirketi tek başınıza kurtarmak sizin işiniz değil. Patronunuza bir sadakat duygusu hissetmeniz övgüye bedel, lakin kendinize de sadık olmalısınız. Tatile çıkmayı deneyin. Bir yere seyahat etmeseniz bile, vaktinizi rahatlamak, uyumak yahut yaratıcı tarafınızı yine keşfetmek için kullanın.

Serkan Sıtkı Şahin